AK Parti ve Adalet Bakanlığı'nın çalışmaları neticesinde ortaya çıkan yeni yargı düzenlemesi, ceza infaz sisteminde önemli değişimler öngörüyor. Bu değişiklikler, özellikle hapishanelerdeki aşırı kalabalığın azaltılması ve geçmişteki düzenlemelerde bulunan eksikliklerin giderilmesi üzerine odaklanıyor. Kısmi af olarak değerlendirilmesi beklenen bu düzenleme kimleri kapsayacak? Hangi bireyler bu yeni düzenlemeyle faydalanamayacak?
390 BİN MAHKUM İÇİN YENİ DÜZENLEME YOLDA
Marmara Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak bulunan Prof. Dr. Ahmet Gökçen, katıldığı bir programda gazeteci Mehmet Akif Ersoy'un sorularını yanıtlayarak sürece dair önemli bilgiler aktardı.
Prof. Gökçen, Türkiye'deki cezaevlerinde şu an yaklaşık 390 bin kişinin bulunduğunu ve bu sayının mevcut kapasitenin %130'undan fazla olduğunu ifade ederek, hükümetin ceza infaz sürelerini düzenlemeye yönelik yeni bir adım atmayı planladığını belirtti.
31 TEMMUZ 2023 DÜZENLEMESİ VE YENİ PAKET
Hatırlatmak gerekirse, 31 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe giren 7456 sayılı kanun ile belirli suçlar için infaz sürelerinde indirim yapılmıştı. Ancak bu düzenleme yalnızca o tarihte cezaevinde bulunanları kapsadığından, kamuoyunda büyük bir dengesizlik tartışması yaratmıştı. Yeni yasa tasarısıyla bu ayrımın ortadan kaldırılması ve benzer durumda olan ancak daha sonra cezaevine giren kişilerin de aynı haklardan yararlanmasının amaçlandığı ifade ediliyor.
HANGİ SUÇLAR KAPSAMA GİRECEK?
Gökçen’in beyanlarına göre, mevcut infaz sisteminin karmaşık yapısı nedeniyle düzenlemenin kapsamına ilişkin net bir rakam vermek mümkün değil. Fakat mevcut yasal düzenlemeler göz önüne alındığında, bazı suç gruplarının farklı oranlarda infaz sürelerinden faydalanabileceği öngörülüyor.
Örneğin:
- Uyuşturucu suçları, cinsel suçlar ve terörle bağlantılı suçlarda infaz süresi genellikle ¾ oranında uygulanıyor.
- Diğer bazı suçlarda ise infaz süresi ⅔ ya da ½ oranında belirlenmiş durumda.
Adalet Bakanlığı’nın, infaz sürelerini daha basit ve uygulanabilir bir hale getirmeye çalıştığı ifade ediliyor.
CEZASIZLIK ALGISI MI, GERÇEK BİR SORUN MU?
Gazeteci Mehmet Akif Ersoy’un, kamuoyunda “cezasızlık algısı” olduğu yönündeki söylemleri üzerine değerlendirmelerde bulunan Prof. Gökçen, Türkiye'de Avrupa'nın birçok ülkesine kıyasla oldukça ağır cezalar verildiğini ancak asıl sorunun infaz süreçlerindeki düzensizlik ve denetim eksikliği olduğunu söyledi.
"Türkiye'de şartlı tahliye edilen ya da denetimli serbestlikten yararlanma fırsatı bulan kişilerin etkin bir şekilde izlenmemesi, kamuoyunda cezasızlık hissini pekiştiriyor." şeklinde konuşan Gökçen, Avrupa ülkelerinde mahkumların serbest kaldıktan sonra sıkı denetim altına alındığını, ancak Türkiye'deki sistemin bu alanda yeterince sağlam olmadığını vurguladı.
MAHKUMLAR UMUTLU, KAMUOYU TARTIŞMALI
Yeni düzenlemenin cezaevlerindeki ortamı önemli ölçüde rahatlatması beklenirken, kamuoyunda bu değişikliğin adalet hissini nasıl etkileyeceği konusundaki tartışmalar sürüyor. Hem mahkumlar hem de onların aileleri, kapsamın genişletilmesini umarken, hukukçular ve toplumun bazı kesimleri olası cezasızlık tehlikesine karşı temkinli bir yaklaşım sergiliyor.
Son olarak, yargı paketine ait ayrıntıların önümüzdeki günlerde netlik kazanması ve Meclis gündemine getirilmesi bekleniyor.
