Ülkemizin sıklıkla maruz kaldığı doğal afetlerin ardından, son olarak 6 Şubat'ta gerçekleşen deprem ve Kartalkaya otelindeki yangın, daha etkin güvenlik teşviklerinin gerekliliğini bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye’nin önde gelen teknoloji merkezi İTÜ ARI Teknokent, İTÜ Çekirdek girişimleri aracılığıyla, bu tür afetler için yenilikçi teknolojik çözümler sunmaya odaklanmış durumda. Girişimciler tarafından geliştirilen 30'dan fazla teknolojik ürün, afetlere karşı hazırlık konusunda farkındalığı artırmayı ve olası zararları minimize etmeyi amaçlıyor. Bu uygulamaların büyük bir kısmı, çevrimiçi ve mobil araçlar ile kullanıcılarına; olası bir afet öncesinde uyarılar gönderirken, bazıları da afet anında acil müdahale hizmetleri sunuyor.
Milimetre Hassasiyetiyle Anormallikleri Tespit Eden EyeOnBlue
SCP- Smart City & Partners tarafından geliştirilen EyeOnBlue, çevresel tehditler ve doğal afetleri önceden tespit etmek amacıyla uzak algılama teknolojileri ile yapay zeka destekli veri analizi yöntemlerini kombinleyerek, kullanıcılarına hızlı ve etkili karar alma süreçleri sunmaktadır. Derin teknoloji (Deep Tech) ile yapay zeka ajanları (Agentic AI) концепti çerçevesinde, verileri milimetre hassasiyetinde analiz eden EyeOnBlue, anormallikleri belirleyerek riskleri azaltmak için otonom karar alma mekanizmaları sunuyor. Bu sistem, Çanakkale ve Tekirdağ'daki orman yangınlarını dört gün önceden tahmin edebilmiş ve ilgili yetkilileri uyarabilmiştir. Ayrıca Ankara'daki aşırı yağışları analiz ederek sel olaylarını aylar öncesinden kestirebilmiştir.
Olası Orman Yangınlarını İlk Dakikadan Tespit Eden Çözüm: Kozalak
Afetleri önleme ve acil müdahale alanında bir İTÜ Çekirdek girişimi olan Kozalak, risk yönetiminde ileri düzey yapay zeka destekli tahminleme ve analiz sistemlerini kullanmaktadır. Orman yangınlarını erkenden tespit etmek amacıyla geliştirilen IoT ve yapay zeka destekli bir sistemdir. Ağaçlara zarar vermeden esnek kayışlarla monte edilen özel sensörler, 100 metrelik bir yayılma alanında sıcaklık, nem, barometrik basınç ve gaz düzeylerini sürekli olarak izlemektedir. Yangınların ilk anlarda belirlenebilmesi ve müdahale süresinin kısaltılması, Kozalak’ın IoT tabanlı ağ sistemi sayesinde mümkün olmaktadır. Altyapı gerektirmeyen node-uydu iletişimi ile yaklaşık 10 dakikada kurulum yapabilen bu sistem, 15 km'lik bir alan içerisinde sürekli iletişim sağlarken, 5 yıla kadar uzanan pil ömrü ile sürdürülebilir bir koruma sunmaktadır.
Hava Kalitesi ve Güvenliği AirGuard İle Sağlanıyor
Kozalak’ın geliştirdiği AirGuard, toksik, yangın tehlikesi oluşturabilecek ve patlayıcı gazları tespit ederek endüstriyel tesislerde olası sorunların önüne geçilmesine yardımcı oluyor. Bu teknolojiler, veri analizi yaparak yapay zeka algoritmaları ile risk tahminleri gerçekleştirirken, ilgili birimleri anında bilgilendiriyor. Bu sayede, hem doğal hem de endüstriyel afetlere karşı proaktif bir koruma sağlanmaktadır.
Afetlere Karşı Çözüm Üreten İTÜ Çekirdek Girişimleri
Arventek: Deprem, sel, yangın ve kasırga gibi afetlerin 3B modelini oluşturan RemoteSite platformunu geliştirmektedir.
BBAVtol: İleri teknoloji insansız hava araçlarıyla sivil, lojistik ve sağlık sektörlerinde yenilikçi çözümler sunmaktadır.
BimCrone: Dijital ikiz temelli inşaat proje yönetim platformu olarak, deprem bölgelerinde yapısal ve kentsel yeniden yapılandırma süreçlerine destek olmaktadır.
BimMade: Yapı bilgi teknolojileri alanında hizmet vererek, Türkiye’nin ilk 3 boyutlu dijital ikiz veri tabanını oluşturarak sektörde dijital dönüşümü sağlamaktadır.
BlindLook: Görme engelliler için sesle yönlendirme ve simülasyon teknolojileri sunan bir platform geliştirmiştir.
Bugbounter: Siber güvenlik alanında, deprem sonrası yardım platformlarının güvenlik testlerini gerçekleştiren bir girişimdir.
Bulut Klinik: Afetlerden etkilenen bireyler için online sağlık ve psikolojik destek hizmetleri sunmaktadır.
Classest: Depremzedelere ücretsiz eğitim desteği sağlayan bir online eğitim platformudur.
Deepwise: Telekom firmalarının ve yerel yönetim organlarının dijital ikizini oluşturarak arıza tahminlemesi gerçekleştiren bir platformdur.
Evbee: Depremzedelere elektrik sağlamak amacıyla mobil şarj istasyonu araçları tahsis etmektedir.
Evimdeki Psikolog: Afetlerden etkilenenler için online psikolojik destek hizmeti sunmaktadır.
Fromyoureyes: Görme engelli bireylere hızlı görsel açıklamalar sunarak, önemli noktaları işaret eden bir mobil uygulamadır.
GonulluPsikolog.org: Afet mağdurlarına ücretsiz psikososyal destek sunmaktadır.
Hummingdrone: Tarım ve enerji sektörlerine yönelik drone tabanlı çözüm önerileri sunmaktadır.
Kanka Host: Depremzedeleri barındırmak isteyen ev sahipleri ile ihtiyaç sahiplerini buluşturan bir uygulamadır.
Kidolog: Depremzedelere ücretsiz psikolojik destek sunarken uzmanları da sürece dahil eden bir platformdur.
Maxwell: Hava koşullarına dayanıklı yüksek performanslı insansız hava aracı sistemi geliştirmiştir.
Microfon: Depremden etkilenen öğrencilere eğitim desteği sağlamak amacıyla Eğitim Seferberliği kampanyasını başlatmıştır.
Peace Therapist: Afet mağdurlarına ücretsiz psikolojik destek sunan bir platformdur.
RePG Energy: Farklı kaynaklardan enerji ve su üreten yerli patentli bir derin teknoloji girişimidir.
Rumitech: Güneş ve rüzgar enerjisini sürdürülebilir yaşam için dönüştüren akıllı çözümler üreten bir girişimdir.
Sesver: Yardıma muhtaç bireyler ile yardım sağlayıcıları buluşturan bir platform oluşturmuştur.
Seismocod: Yer altı yapısını modelleyen bir bulut destekli sismik izleme platformudur.
Sensed AI: Yapay zeka ve uzaktan algılama teknolojileri ile binaların sağlık durumunu sürekli izlemektedir.
SmartIR: Sürücülerin davranışlarını analiz ederek güvenli sürüş çözümleri sunmaktadır.
Steto: Afet mağdurlarına ücretsiz psikolojik destek sunan bir platformdur.
Terappin: Psikolojik destek sunarak, bu alanda gönüllü uzmanları da sürece dahil etmektedir.
Walkers: Kullanıcılara ücretsiz online deprem eğitimi sunan bir hareket ve sağlık uygulamasıdır.
